Wat verstaan we onder eergerelateerd geweld?
Eergerelateerd geweld is een vorm van psychisch of fysiek geweld of dwang binnen families of gemeenschappen. Het heeft als doel te voorkomen dat een familielid iets doet wat als een ‘misstap’ wordt gezien, en dat de eer of goede naam van de familie aantast. Soms wordt geweld gebruikt om de (vermeende) geschonden eer van de familie te herstellen.
Eergerelateerd geweld ontstaat vaak vanuit een collectieve overtuiging binnen de familie of gemeenschap. Er is sprake van eergerelateerd geweld wanneer:
-
Iemand (mogelijk) moreel wangedrag heeft vertoond volgens de normen van de familie of gemeenschap;
-
En er een risico is dat de buitenwereld hier kennis van krijgt of al op de hoogte is.
De verschillende vormen van eergerelateerd geweld
Eergerelateerd geweld kan op verschillende manieren plaatsvinden, bijvoorbeeld:
- Angst aanpraten: gedragsregels opleggen over hoe je je moet gedragen als man of vrouw;
- Controle uitoefenen: bijvoorbeeld niet alleen naar de huisarts mogen, controleren van telefoon of social media;
- Beperken van sociale contacten: na school direct naar huis moeten, niet mogen afspreken met vrienden of vriendinnen;
- Kledingvoorschriften: verplicht dragen van een hoofddoek of bepaalde kleding;
- Gedwongen huwelijk;
- Dreigen met of daadwerkelijk meenemen van kinderen;
- Terugsturen of achterlaten in het land van herkomst;
- Dwingen tot zelfmoord of het plegen van eerwraak.
Voorbeelden van gedrag dat kan worden gezien als ‘moreel wandgedrag’:
- Bij vrouwen:
- Buiten het toezicht zijn van familie;
- Foute vrienden hebben;
- Seksueel contact voor het huwelijk;
- Een (veronderstelde) buitenechtelijke relatie;
- Ongehuwd zwanger zijn;
- Weigeren van een gearrangeerd huwelijk;
- Lesbische geaardheid of relatie;
- Verzet tegen regels in de familie.
- Bij mannen:
- Foute vrienden hebben;
- Relatie of seksueel contact met iemand waarmee dat volgens de familie niet is toegestaan;
- Relatie of seksueel contact met een getrouwde vrouw;
- Weigeren van een gearrangeerd huwelijk;
- Homoseksuele geaardheid of relatie;
- Weigeren om mee te werken aan eergerelateerd geweld.
Signalen van eergerelateerd geweld
De signalen van eergerelateerd geweld zijn soms lastig te herkennen. Mogelijke signalen zijn:
- Een persoon heeft angst voor geweld vanuit familie;
- Een persoon heeft erge gedragsveranderingen;
- Een persoon heeft last van depressie en een negatief zelfbeeld;
- Een persoon doet aan zelfbeschadiging;
- Een persoon heeft eetproblemen en slaapt slecht;
- Een persoon loopt structureel weg van huis en/of komt niet vaak opdagen op school, werk of bij dagbesteding;
- Een persoon wordt plotseling opgehaald/gebracht door familieleden;
- Een persoon verbreekt sociale contacten zonder enige reden;
- Een persoon kondigt plotseling een verloving/huwelijk aan;
- Een persoon heeft geen beschikking meer over identiteitsdocumenten.
Zijn er vermoedens of heb je zelf te maken met eergerelateerd geweld?
Wanneer je vermoedens hebt van eergerelateerd geweld, moet je erg voorzichtig zijn met wie je praat en met wie jij je zorgen deelt. Houd altijd onderstaande regels in acht:
- Schakel altijd deskundigen, zoals Veilig Thuis IJsselland, in bij twijfel. Wij hebben de juiste expertise in huis om te kunnen adviseren over de vervolgstappen;
- Probeer goed in te schatten of er acuut gevaar dreigt;
- Houd de informatie die je hebt over je zorgen in kleine kring. Door het met meerdere mensen te delen, kan de kans op eergerelateerd geweld juist verhoogd worden. Geef of vraag geen informatie en vooral niet aan familieleden.